Granice sztuki - pytanie do forumowiczów

[RafałS]

"Chodzi o to, żeby muzyk poprzez dźwięki przekazywać słuchaczom swoje uczucia" - słyszałem to zdanie już tyle razy, tak tym przesiąkłem, że sam zacząłem niedawno bezmyślnie powtarzać. Do czasu - bo właśnie naszła mnie pewna refleksja. Może zacznę od obrazowego przykładu.

Wyobraźmy sobie film wybitnego reżysera i z wybitnym aktorem w roli bohatera cierpiącego na depresję.Bohater męczy się, oglądamy jego problemy i rozterki przez dwie godziny, aż wreszcie w finałowej scenie odbiera sobie życie. Aktor dał z siebie wszystko - Oscar murowany. Nawet twardzi faceci są poruszeni wychodząc z kina, panie - wiadomo - chlipią. Nie ma wątpliwości, że zaserwowano nam mocny kawał sztuki.

A teraz wyobraźmy sobie inny film - dla odmiany dokumentalny - nakręcony przez samego bohatera amatorską kamerą. Gość spowiada nam się do kamery ze swoich cierpień, jąka się, głos mu się łamie. Oznajmia, że dłużej już nie wytrzyma i (podobnie jak bohater filmu wcześniejszego) też popełnia samobójstwo. Załóżmy nawet, że w ostatniej chwili wyłączył kamerę i samego widoku śmierci nam oszczędził, a o fakcie owym dowiadujemy się z innych źródeł.

Który film poruszył nas bardziej? Oczywiście ten drugi - ponieważ pokazywał tragedię prawdziwą. Ale - uwaga – nie dlatego nas przecież poruszył, że był lepszy artystycznie. Artyzmu tam przecież nie było w ogóle. Była naga rzeczywistość.

To oczywiście sytuacje skrajne - w życiu częściej zdarzają się pośrednie. Czy był wybitnym aktorem Jan Himilsbach? Na pewno znakomicie wypadał w rolach prostych, steranych życiem facetów o przepitych głosach. Ale - zaraz, zaraz - on przecież był prostym, steranym życiem facetem o przepitym głosie. I nawet, jeśli sam nie pisał sobie tekstów ról, to jednak były one dość starannie dobierane a niekiedy pisane pod niego. Krótko mówiąc, nie dlatego dobrze grał, że grał, ale dlatego, że niewiele grał a dużo był - co oczywiście też jest umiejętnością, bo niektórzy naturszczycy próbują grac przed kamerą, a ponieważ tego nie umieją, to wypadają fatalnie.

Analogia do muzyki nie jest pełna, bo to sztuka w znacznie większym stopniu abstrakcyjna. Zwłaszcza w przypadku instrumentalistów, nieco mniej - wokalistów, którzy często też po trosze są aktorami. Instrumentalista przekłada emocje (niekoniecznie własne) na język dźwięków. Wokalista również, z tym, że on, (choć odmiennie niż aktor) to jednak interpretuje tekst. I nawet, jeśli tekst nie jest jego autorstwa, to im bardziej jest zbieżny z jego życiem i emocjami, tym bardziej zaciera się granica pomiędzy sztuką a rzeczywistością.

Jeśli na przykład ktoś śpiewa o bólu, strachu, samotności i (mimo wszystko) nadziei i jest w tym rewelacyjny a jednocześnie wiemy, że naprawdę przeżywa ten ból, strach, samotność i (mimo wszystko) nadzieję, to rodzi się pytanie, do jakiego stopnia jest na scenie artystą. Jeśli ten ktoś śpiewa o nałogach i o śmierci a wiemy, że jest uzależniony i uzależnienie to do śmierci go doprowadza, to nasze pytanie staje się coraz bardziej natrętne. Gdzie kończy się sztuka a zaczyna emocjonalny ekshibicjonizm?

Artysta by być wielkim, nie musi być szczerym. Emocje, którymi emanuje mogą być wyuczone, zapożyczone, podchwycone, podejrzane i posłyszane. Mogą też być wyimaginowane. Sztuką jest, aby do tych (często fałszywych) emocji odbiorcę skutecznie przekonać. W tym sensie miarą sztuki jest jej skuteczność, nie szczerość, choć szczerość może skuteczność ułatwiać.

Nie zamierzam absolutnie podważać niczyjego artyzmu – pytanie, które mnie osobiście nurtuje brzmi:

Kim my – słuchacze – jesteśmy, kiedy poddajemy się dramatyzmowi płynącemu z muzyki, jednocześnie mając świadomość tragicznych losów jej twórców? Na ile pozostajemy wtedy odbiorcami sztuki (za jakich miło nam się uważać), a na ile stajemy się tanimi podglądaczami cudzych dramatów i miłośnikami "reality show”?

Ot, takie przemyślenia, złożonego chorobą człowieka, który nie poszedł dziś do pracy – ciekaw jestem, co Wy na ten temat sądzicie.

[Agatka Malczyk]

[natalial]

ja uważam , że artysta wydobywa to co jest wewnątrz każdego z nas ale sami nie umiemy tego wyrazić, przez swoje dzieło uzewnętrznia zbiorowe uczucia, tak jest najczęściej ,chociaż czasem artysta jest wielkim oryginałem i wtedy nie możnago zrozumieć

[Robert007Lenert]

Nie odpowiem teraz na zadane pytanie, ale odniose do czegos, co jest w srodku postu Rafala.
"Czy był wybitnym aktorem Jan Himilsbach? Na pewno znakomicie wypadał w rolach prostych, steranych życiem facetów o przepitych głosach. Ale - zaraz, zaraz - on przecież był prostym, steranym życiem facetem o przepitym głosie."

A jak sie, to przeklada na instrumentaliste?? Sa muzycy uniwersalni, dysponujacy znakomita technika i wyczuciem danego stylu. Sa tez ludzie, ktorzy swietnie wypadaja tylko w danej konwencji. Wiecej, sa muzycy nie do zastapienia w pewnych sytuacjach, choc patrzac na nich wylacznie przez pryzmat umiejetnosci warsztatowych mozemy smialo powiedziec, iz sa co najwyzej sredniakami. Dlaczego tak sie dzieje?? Bo odbior sztuki to iluzoryka. Nie liczymy dobrych dzwiekow w utworze i na ich podstawie nie wystawimy oceny piosence na zasadzie: 4650 dobrych nutek, 520 zlych ocena dostateczny Nie tak oceniamy...mam nadzieje/to do kolezanek i kolegow muzykow /. Oceniamy za pomoca wlasnych emocji...mam taka nadzieje/to do wszystkich kochajacych muzyke /

[Darekk66]

[RafałS]

[krak68]

[RafałS]

[paul david]

[esflores]

To jest bardzo subiektywna kwestia. Znam ludzi, którzy wolą nie wiedzieć, ani o artyście ani o okolicznościach powstania dzieła. Sam przekaz im wystarczy.
Znam ludzi którzy lubią wiedzieć wszystko, a jeśli czegoś nie wiedzą to uzupełniają to własną wyobraźnią i w ten sposób uzyskują swój własny pełny obraz.
Niewątpliwą kwestią jest to, że między dziełem a odbiorcą - w trakcie i po kontakcie z nim - tworzy się jakaś nowa wartość.
I to ma znaczenie.

[Cold Lady]

[esflores]

Jak najbardziej na temat. Cold Lady - ten nick też coś wyraża. Wszyscy się kreujemy i jeszcze raz powtórzę, forma to tylko element z całej palety środków za pomocą których chcemy coś przekazać.
Załóżmy nawet, że jeśli tworzysz do szuflady i nikt nie odbierze Twojej sztuki - to i tak ma to sens. Wyrażanie własnej indywidualności (nawet samemu przed sobą) jest istotą człowieczeństwa.

Ależ ja się czasami wymądrzam
A jak mi się to podoba

[Pawel Freebird Michaliszy]

Kiedy wyznaczamy granicę , nie ma mowy o sztuce.

Rzemiosło - od do!

Nie ma zadnych granic. Ja ich nie widzę , slyszę..etc etc

[nano]

[sahel]

[Pawel Freebird Michaliszy]

[nano]

[Pawel Freebird Michaliszy]

[nano]

[synu]

[nano]

[sahel]

[synu]

[esflores]

[Robert007Lenert]

[Pawel Freebird Michaliszy]

[Darekk66]

[nano]

[olekblues]

[synu]